Knjiga Lazara Radana o Hercegovačkom ustanku pred trebinjskom publikom
Večeras je u Kulturnom centru Trebinje predstavljena monografija „Ustanak u Istočnoj Hercegovini (1875-1878)“ istoričara Lazara Radana.
Knjiga-prvijenac našeg sugrađanina prati vojnopolitički, diplomatski i socijalni aspekt istorije ustanka, a autor ističe da je nastala s ciljem da Hercegovački ustanak konačno dobije svoju verziju priče, napisanu na jednom mjestu.
„Ova knjiga predstavlja bazu za dalje istraživanje, za neki bolji poduhvat, jer da bi se napisala kompletna priča o Hercegovačkom ustanku, potrebno je da se obiđu arhivi u Istanbulu, Beču, Moskvi, a za to trenutno nemamo ni finansijskih, ali ni jezičkih sposobnosti. Bilo bi lijepo uporediti različite verzije da bi se postigla jedna kompletna priča o tome“, naveo je Radan.
Dodaje da je koristio oko 180 bibliografskih jedinica, većinom objavljenih djela, dokumenta iz Fonda Miće Ljubibratića – njegovu porodičnu zbirku gdje se nalazi 1800 dokumenata, do sada neobjavljenih, kao i Fonda obitelji Čingrija – Državni arhiv u Dubrovniku.
„Posebno me zainteresovala tzv. Trebinjska bitka.To je jedan vrlo dobar plan vojvode Mića Ljubibratića za napad na Trebinje. Ono što je mene iznenadilo jeste da je dubrovački odbor za pomoć pružao nevjerovatnu pomoć hercegovačkim ustancima“, dodao je Radan.
O knjizi je, pored autora, govorio i dr Radovan Subić, docent na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjaluci, koji je naveo da je Hercegovački ustanak počeo naučno da se tretira prije nešto više od jednog vijeka, ali sve do sada nije napisana nijedna knjiga o ovom ustanku od strane profesionalnog istoričara:
„Sticajem okolnosti pisani su radovi manjeg obima, tretirane su neke uže teme, pisano je o određenim znamenitim ličnostima. Međutim, istorija Hercegovačkog ustanka sve do danas ostaje nezavršena tema srpske istoriografije. Knjiga Lazara Radana, koja je suštinski utemeljena na dosadašnjem istoriografskom doprinosu, sjajan je temelj za dalja naučna istraživanja u arhivima širom Evrope, koji će jedini da daju pravi odgovor na kompleksnost ovog pitanja, a istovremeno je sjajna i za širu čitalačku publiku“.
Dr Subić dodaje da istoriografija treba da se piše bez strasti i sa znanjem, a to je Lazar Radan, smatra on, uspio da uradi.
Duška Đajić
Foto: Jovan Vidaković